Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!


(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 4619079
  • W tym roku: 83925
  • W tym miesiącu: 37054
  • Dziś: 237
  • Online: 19

Suwalski Park Krajobrazowy

 

W 1976 r. na obszarze zagłębienia Szeszupy i terenach otaczających jezioro Hańcza utworzono Suwalski Park Krajobrazowy. Był wtedy pierwszym tego typu obszarem chronionym w Polsce.

 

Powierzchnia Parku wynosi 6284 ha, w tym około 60% stanowią użytki rolne, 10% wody, 24% lasy i zadrzewienia, 4% tereny zabagnione, 2% pozostałe grunty. Na atrakcyjność krajobrazu Parku wpływa przewaga użytków rolnych. Duże otwarte przestrzenie doskonale odsłaniają niezwykle bogatą rzeźbę terenu. Na terenie Parku znajdują się 24 jeziora o powierzchni większej od 1 ha. Cały obszar znajduje się w dorzeczu Niemna, do którego doprowadzają wody dwie rzeki: Czarna Hańcza i Szeszupa.
Siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w Malesowiźnie-Turtulu.
Park leży na terenie Zielonych Płuc Polski oraz wchodzi w sieć obszarów Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 jako Ostoja Suwalska.

 

Suwalski Park Krajobrazowy należy do najpiękniejszych zakątków Polski. Turystów krajowych i zagranicznych przyciąga i urzeka unikatowym krajobrazem polodowcowym z licznymi i różnorodnymi formami młodogacjalnej rzeźby (kemy, ozy, moreny czołowe, doliny rzeczne, głazowiska, jeziora rynnowe i wytopiskowe).
Zwiedzanie Suwalskiego Parku Krajobrazowego umożliwiają liczne szlaki piesze o łącznej długości ponad 74 km oraz oznakowane ścieżki poznawcze. Na terenie parku wytyczono ponadto trasy rowerowe: „Wokół jeziora Hańcza", „Na Górę Zamkową", „Do Góry Cisowej" oraz „Doliną Czarnej Hańczy z Suwałk do Suwalskiego Parku Krajobrazowego".
W siedzibie Suwalskiego Parku Krajobrazowego w Malesowiźnie - Turtulu działa punkt informacji turystycznej prowadzący sprzedaż wydawnictw przyrodniczych i turystycznych, wypożyczalnię sprzętu turystycznego i udostępniający turystom miejsce na ognisko. Na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego znajdują się kąpieliska w Sidorówce (nad j. Szurpiły), Smolnikach (nad j. Czarnym) i Starej Hańczy (nad j. Hańcza).
Turyści mogą spędzić aktywnie czas na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego i skorzystać z kursów nurkowania w Hańczy (najgłębszym polskim jeziorze) lub jazdy konnej, łowić ryby w najczystszych polskich jeziorach, wziąć udział w spływie kajakowych Szeszupą, spróbować swoich sił w parku linowym „Twierdza Jaćwingów". Zimą zaś pojeździć na nartach na Górze Jesionowej, skorzystać z kuligów i kąpieli w bani (tradycyjnej łaźni parowej).

Do największych atrakcji turystycznych Suwalskiego Parku Krajobrazowego należą:


Jezioro Hańcza, najgłębsze jezioro w Polsce i w Europie niżowej (głębokość maksymalna - 106, 5 m, śr. 38,7 m, objętość 120,4 mln m3, powierzchnia 305 ha, długość linii brzegowej 11750 m). Unikalny charakter ma plaża Hańczy, pokryta rozległymi głazowiskami. Nagromadzenie głazów powstało podczas wytapiania zalegającej w rynnie jeziora bryły martwego lodu. Największy z głazów - kamieniem granicznym (ponad 11 m w obwodzie) - pomnik przyrody, leży przy wschodnim brzegu zbiornika. Dno jeziora charakteryzuje się stromymi stokami. Kamieniste brzegi Hańczy pozbawione są prawie całkowicie roślinności brzegowej. Roślinność zanurzona tworzy rozległe podwodne łąki, w skład których wchodzą gatunki roślin typowych dla wód czystych, przezroczystych i głębokich. Z ryb warto wymienić: sieję, sielawę, stynkę, węgorza, szczupak oraz takie rzadkości jak reintrodukowaną troć jeziorową, strzeblę potokową(chr.), głowacza białopłetwego, głowacza pręgopłetwego (chr.)- gatunek nigdzie, poza Hańczą, w jeziorach niżowych Polski nie spotykany. Ze względu na unikalny charakter jeziora w 1963 roku utworzono tutaj rezerwat wodno-krajobrazowy „Jezioro Hańcza".

Dolina Czarnej Hańczy, Czarna Hańcza to największa rzeka Suwalszczyzny. Swój początek bierze w otulinie Parku, w okolicach wsi Okliny. Jako niewielki strumień, w Starej Hańczy, wpada ona do jeziora Hańcza, które opuszcza w Bachanowie, jako bystry potok o dużym spadku (24 m na odcinku 1,3 km), głośno szumiący pośród licznych głazów leżących w korycie rzeki. Na odcinku od Bachanowa do Turtula dolina rzeki jest wąska, nie przekracza 250 m szerokości i ponad 30 m głębokości. Środkiem doliny ciągnie się, na trzykilometrowym odcinku, 13 wydłużonych pagórków. Jest to oz turtulski - najpiękniejszy przykład ozu w Polsce! Ozem jest pagórek, na którym stoją zabudowania siedziby Suwalskiego Parku Krajobrazowego, a dwa następne to wyspy na zalewie. Za Bachanowem Czarna Hańcza spowalnia swój bieg, a koło Turtula oglądamy ją, jako rozlewisko stawu tur tulskiego. Poniżej Turtula wąska rynna przekształca się w szeroką na ponad 1 km dolinę rzeczną, porośniętą lasem łęgowym, w którym meandruje Czarna Hańcza.Rzekę i jej dolinę możemy podziwiać, wędrując ścieżką poznawczą „Doliną Czarnej Hańczy"

Głazowisko Bachanowo nad Czarną Hańczą - rezerwat, położony na południe od jeziora Hańcza w w dolinie Czarnej Hańczy- to fragment łąki o powierzchni 0,98 ha, pokryty wieloma głazami, których liczbę ocenia się na ok. 10.000 szt., o obwodzie od 0,5 do 8 metrów. Głazy położone są na 4 tarasach: w korycie Czarnej Hańczy, na dnie doliny, na tarasie (10 m ponad lustrem wody w rzece), na powierzchni sandrowej (25 m ponad lustrem wody). Przytransportowane przez lodowiec ze Skandynawii głazy narzutowe, zostały odsłonięte w wyniku rozmycia przez wody lodowcowe i rzecznolodowcowe ozu bachanowskiego nieco starszego od ozu turtulskiego. W wyniku rozmycia wału ozowego wszystkie drobniejsze frakcje (ił, pył, piasek, żwir, kamyki) zostały wypłukane i przemieszczone niżej z prądem wód. Pozostały jedynie głazy, jako najtrudniejsze do transportu. Dla ochrony reliktowego krajobrazu polodowcowego, niewielki fragment łąki został objęty ochroną rezerwatową (1972 r.).

Góra Cisowa - „Suwalska Fudżijama"
Wzniesienie o regularnym stożkowatym kształcie, określane mianem „Suwalskiej Fudżijamy", „Góry Gulbieniszkowskiej" lub „Góry Sypanej", którą to nazwę ludowa legenda łączy z leżącym u jej stóp jeziorem Kopanym. Według tej legendy góra została usypana sztucznie z ziemi wydobytej w miejscu, gdzie obecnie znajduje się jezioro. Nazwę Góry Cisowej nadano jej od rosnącego, podobno, kiedyś na jej szczycie potężnego cisa. Pod względem geologicznym, góra o wysokości 256 m n.p.m., jest to moreną czołową o regularnym kształcie. Stanowi doskonały punkt widokowy na teren Parku, rozpościera się stąd rozległa panorama na zagłębienie Szeszupy, którego dno pokrywają liczne jeziora, łąki, torfowiska oraz wzniesienia, tworząc niepowtarzalny krajobraz.

Wodziłki - wieś staroobrzędowców
Wodziłki założone zostały przez Rosjan, w 1788 r., którzy pojawili się, szukając schronienia przed prześladowaniami w swojej ojczyźnie. Byli to uchodźcy religijni, zmuszeni do opuszczenia Rosji po reformie ksiąg liturgicznych i rytuałów w prawosławnej Cerkwi, przeprowadzonej w XVII wieku przez patriarchę rosyjskiego Nikona. Część duchowieństwa i wiernych nie zgodziła się na zmiany, co pociągnęło za sobą rozłam Kościoła prawosławnego. Tych, którzy zostali przy starej liturgii i tradycji, nazwano staroobrzędowcami, starowiercami, filiponami, raskolnikami (raskoł - po rosyjsku rozłam). Staroobrzędowcy ze swoją religią, kulturą i obyczajami to przeniesiony do nas kawałek starej Rosji. Zazwyczaj zajmowali się oni uprawą ziemi, ale głównym źródłem ich utrzymania była obróbka drewna, roboty stolarskie i ciesielskie. W Wodziłkach stoi jeszcze kilka drewnianych domów, zabudowania gospodarcze i parowe łaźnie. Drewniana jest również molenna - świątynia z 1921 roku. Język słyszany jeszcze na wsiach to gwara języka rosyjskiego. Z Rosji pochodzi też zwyczaj kąpania się w łaźni parowej zwanej banią lub bajnią. W Wodziłkach można zażyć kąpieli w tzw. czarnej bani. Budynek takiej łaźni, w przeciwieństwie do bani białej, nie posiada komina, a dym z paleniska odprowadzany jest przez okna i drzwi. Banie stoją zazwyczaj przy stawie lub rzece, gdzie zanurzają rozgrzane ciała korzystający z parowej kąpieli.
Starowiercy jeszcze dziś, mimo procesów asymilacyjnych, zachowali wiele oryginalnego kolorytu, przywiązania do dawnych obyczajów, obrzędów i stylu życia. Młodzi ludzie jednak coraz częściej golą brody, piją alkohol, palą papierosy, zawierają małżeństwa z innowiercami. Wodziłki przed wojną zamieszkiwało około stu rodzin, dziś zostało ich tylko pięć. Przez Wodziłki prowadzi ścieżka poznawcza „U źródeł Szeszupy".

Smolniki z panoramą smolnicką
Do połowy XVI wieku tereny Smolnik i okolic porastały lasy Puszczy Mereckiej. Początek stałego osadnictwa dali tutaj za czasów królowej Bony (1549) smolarze, wyrabiający z eksploatowanego w tej części puszczy drewna smołę. Kilka bud smolarzy dało początek trzynastowłókowej wsi, należącej do starostwa wiżajneńskiego. Do niego należały również niewielkie wsie Jaczno i Kojle. Przywilejem z 20 maja 1659 roku król Jan Kazimierz nadał wieś Smolniki plebanowi wiżajneńskiemu. Odrębną parafię utworzono tu jednak dopiero w 1919 roku. Obecnie obejmuje ona 21 wsi zamieszkałych przez prawie 1000 wiernych. Interesującym śladem przeszłości jest w Solnikach stary cmentarz z drewnianą kapliczką z końca XVIII wieku, obecnie odrestaurowaną. Stojący na wzgórzu kościół o nowoczesnej architekturze od ponad 30 lat zastępuje dawny drewniany, który spłonął.
Obecnie Smolniki są wsią o wybitnych walorach letniskowych. Są też turystyczną bramą do północnej części SPK. Głaz, stojący na skrzyżowaniu dróg , upamiętnia fakt powołania SPK i objęcia go patronatem przez suwalską chorągiew Związku Harcerstwa Polskiego.
Będąc w Smolnikach nie można pominąć dwóch punktów widokowych: na „perłę" SPK - jezior Jaczno i „U Pana Tadeusza", z którego roztacza się jeden z najpiękniejszych widoków Suwalszczyzny na jeziora kleszczowieckie o egzotycznych nazwach: Purwin, Kojle i Perty. Przez wieś prowadzi ścieżka poznawcza „Wokół jeziora Jaczno".

Kompleks archeologiczny na Górze Zamkowej
Góra Zamkowa (228,1 m n.p.m.) w Szurpiłach jest jednym z najpiękniej położonych obiektów archeologicznych w Polsce. Wzniesienie oblane wodami czterech jezior zlokalizowane jest niezwykle malowniczo, a przede wszystkim bardzo dogodnie pod względem obronnym. Grodzisko i towarzyszące mu osady znajdują się w samym sercu Jaćwieży (Sudowi) - ziemi jednego spośród jedenastu plemion pruskich. Dawne ziemie Jaćwingów obejmowały, oprócz dzisiejszej Suwalszczyzny, także obecną południowo-zachodnią Litwę oraz fragment północnej Białorusi.
Jaćwingowie w okolicach Szurpił pojawili się najprawdopodobniej w IX wieku Na Górze Zamkowej stanął okazały gród, którego majdan otaczała podwójna linia wałów, a w połowie zboczy zbudowano dodatkowy wał dolny. Wykonano tu też szereg innych, zakrojonych na szeroką skalę prac budowlanych. Do najbardziej spektakularnych należy przekształcenie wąwozu łączącego jezioro Tchliczysko z zatoką Jodel jeziora Szurpiły. Wąwóz ten został pogłębiony, aby powstał kanał łączący oba jeziora. Pozwalało to na kontrolowanie przepływu wody pomiędzy zbiornikami. Obecna różnica poziomu ich luster przekracza 3 metry. Nad wąwozem zbudowano most łączący gród z największą z osad. Uzupełnieniem umocnień były dwie groble łączące wyspę Pustelnia z tzw. Trzecim Polem oraz z północnym brzegiem jeziora, co umożliwiało spiętrzanie wód wokół Góry Zamkowej. Całość założenia otoczona była wałami oraz systemem wież strażniczych. Gród w tym okresie nie był zamieszkały, służył przede wszystkim, jako miejsce schronienia w czasie zagrożenia militarnego. Życie codzienne toczyło się w okolicznych osadach.

Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji „Szelment"
Jest to największy w Polsce Północnej, profesjonalny ośrodek sportów zimowych z pięcioma trasami zjazdowymi o różnym stopniu trudności. Jeden ze stoków posiada naturalną rynnę idealną do uprawiania snowboardu. Stoki są sztucznie dośnieżane i ratrakowane oraz oświetlone, co pozwala na bezpieczna jazdę po zmroku. Narciarze mogą skorzystać z
4 wyciągów o długości 300-400 m oraz stumetrowego dla dzieci.
Równolegle z rozwojem bazy noclegowej ośrodek wzbogaca ofertę letnią. Działa minipole golfowe o powierzchni 3 tys. M kw. Z 18 dołkami i wypożyczalnią sprzętu (kije i piłeczki golfowe). Dużą atrakcję stanowi park linowo-wspinaczkowy z pięcioma trasami o różnej skali trudności oraz wyciąg nart wodnych o długości 1500 m z nowoczesną plażą o stumetrowej linii brzegowej oraz windą dla niepełnosprawnych.

 

Suwalski Park Krajobrazowy

Inne portale:
noclegi na Jurze noclegi nad morzem noclegi w Beskidach noclegi na mazurach