Kościół pełni funkcję świątyni parafialnej, sanktuarium i kolegiaty. Nosi godność bazyliki mniejszej. Stanowi wschodnią część dawnego kompleksu klasztornego dominikanów. Ze względu na bogatą historię i wielokulturowość regionu jest prawdziwą atrakcją turystyczną północno - wschodniej Polski.

 

Historia tego obiektu sięga czasów odległych. Miejsce to miało szczególne znaczenie w przeszłości dla losów Polski i Litwy. 22 grudnia Zygmunt I nadał pół mili kwadratowej ziemi nad rzeką Sejną dla kniazia Iwana Michałowicza Wiśniowieckiego. Jerzy Grodzieński - leśniczy przełomski w 1593 roku wszedł w posiadanie tych dóbr, a następnie 16 maja 1602 roku aktem fundacyjnym przekazał dobra sejneńskie Dominikanom z Wilna. W 1610 roku Dominikanie przystąpili do budowy kościoła, który ukończono w 1619 roku w stylu późnego renesansu o założeniach obronnych. W czasie potopu szwedzkiego klasztor wraz z miasteczkiem został doszczętnie spalony przez Szwedów. Prace nad ukończeniem trwały do schyłku XVII wieku. Po rozbiorze Polski Sejny zostały zajęte przez wojska pruskie. Dominikanom skonfiskowano wszystkie dobra, zakonników zaś przeniesiono do Różanegostoku. W I połowie XIX wieku klasztor był wykorzystywany na cele oświatowe. Tu kształcił się Szymon Konarski - wielki patriota, stracony 27 lutego 1839 roku w Wilnie. W latach 1823 - 1919 mieściło się tutaj Seminarium Duchowe, które kształciło młodych kleryków dla diecezji sejneńskiej. W okresie międzywojennym w obiekcie tym miało swoją siedzibę Wyższe Klasyczne Gimnazjum Biskupie im. św. Kazimierza. Po II wojnie światowej w obiekcie poklasztornym mieściła się szkoła zawodowa, dom kultury, biblioteka miejska. W roku uroczystości koronacji Matki Boskiej Sejneńskiej uroczystości celebrował prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz Metropolita Krakowski - kardynał Karol Wojtyła - przyszły papież. W 1989 roku, po zmianach ustrojowych, klasztor przeszedł na własność kościoła. W chwili obecnej trwają w klasztorze prace remontowe, mające na celu przywrócenie obiektowi jego pierwotnego wyglądu.

Opis kościoła

Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny jest zbudowany z cegły o wątku nowożytnym, w stylu baroku wileńskiego. Obok kościoła w Różanymstoku stanowi jedyny przykład tego typu świątyni na terenach obecnej Polski.

Obiekt wpisany jest także do Rejestru zabytków województwa podlaskiego.

Kościół jest sześcioprzęsłową halą bez wydzielonego prezbiterium. Przęsło zachodnie mieści w przyziemiu kruchtę, powyżej chór muzyczny. Świątynia posiada dwie kaplice - Serca Jezusowego z 1661 oraz Matki Boskiej z 1881. Wnętrze jest nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami wspartym na masywnych filarach na planie kwadratowym, do których przylegają pilastry. Kościół jest zwrócony w stronę zachodnią, a od strony wschodniej zamknięty dwu-wieżową fasadą trój-kondygnacyjną, przykrytą barokowymi hełmami. Wieże kościoła są jednymi z największych w województwie podlaskim. Fasada ma charakter zdecydowanie wertykalny, jest trójosiowa, dwukondygnacyjna.

Obecnie parafia przy ogromnym wsparciu władz lokalnych i centralnych, a także wiernych i Sejneńskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami pracuje nad odnowieniem całego kompleksu z zachowaniem jak najbardziej zbliżonym do oryginału.

W przykościelnym Klasztorze Podominikańskim funkcjonuje utworzone i prowadzone przez Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Muzeum Diecezjalne i Etnograficzne, w których obejrzeć można szereg wystaw stałych i czasowych.

Plac przy bazylice na wniosek Sejneńskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami od 2008r., decyzją Urzędu Miasta w Sejnach, nosi oficjalnie nazwę "Placu Podominikańskiego".

Fasada wschodnia

Osiemnastowieczna przebudowa i wzniesienie części chórowej po stronie wschodniej naruszyło respektowaną na terenie Rzeczypospolitej zasadę orientowania. Ma to jednak związek z osiowym założeniem urbanistycznym miasta. Jest to też nawiązanie do porządku rozpowszechnionego we włoskim baroku, który w tym czasie był natchnieniem dla architektów wileńskich.

Wnętrze bazyliki

Większość wyposażenia świątyni: ołtarzy, malowideł jest wykonana w stylu barokowym i pochodzi z drugiej połowy XVIII w. Najcenniejszym elementem jest drewniana gotycka figura szafkowa Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XV w. wykonana w kształcie tryptyku, będąca od XVII w. przedmiotem kultu religijnego. W całej Europie jest zaledwie kilka takich figur.

W nawie głównej kościoła w miejscu pierwotnego prezbiterium znajdują się zbudowane w 1907 organy neobarokowe, na których od 1993 odbywają się koncerty Międzynarodowego Festiwalu Organowego Młodych Juniores Priores Organorium Seinensis.

Parafia przy wsparciu władz, wiernych i Sejneńskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami pracuje nad utworzeniem "Centrum Doskonalenia Wykonawców Muzyki Sakralnej".

 

W trakcie zwiedzania budynku można obejrzeć wystawy:

• Wystawa prac plastycznych dzieci i młodzieży z Ośrodka Kultury w Sejnach, przygotowana pod kierunkiem pana Marka Karpowicza.
• Wystawa "Wigierski Park Narodowy".
• Sala etnograficzna - "Pradzieje Ziemi Sejneńskej" - eksponaty znalezione podczas prac porządkowych na dziedzińcu klasztornym.
• "Myśmy tu byli" - wystawa zdjęć z okresu międzywojennego.

Klasztor Podominikański można zwiedzać:

w sezonie codziennie od 9.00 do 18.00
poza sezonem: do poniedziałku do piątku od 8.00 do 16.00 w soboty i niedziele od 8.00 do 15.00.

Bliższe informacje:
Klasztor Podominikański
ul. Plac Św. Agaty 6
16-500 Sejny
tel: (0-87) 5621755

Muzeum Ziemi Sejneńskiej
ul.Piłsudskiego 28 I p.
16-500 Sejny
tel: (0-87) 5162212
e-mail: muzeum@um.sejny.pl