Kanał Augustowski – jeśli byśmy pisali definicje to wypadało by to napisać tak: droga wodna łącząca drogą okrężną dopływy Wisły z Bałtykiem poprzez dopływy Niemna, z pominięciem dolnego biegu Wisły.

A teraz więcej: Kanał Augustowski jest częścią Szlaku Batorego i wraz z zespołem budowli i urządzeń został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych. Rozporządzeniem Prezydenta RP z 25 kwietnia 2007 roku został uznany za pomnik historii. Kanał Augustowski włączony został ...

Kanał Augustowski – jeśli byśmy pisali definicje to wypadało by to napisać tak: droga wodna łącząca drogą okrężną dopływy Wisły z Bałtykiem poprzez dopływy Niemna, z pominięciem dolnego biegu Wisły.

A teraz więcej: Kanał Augustowski jest częścią Szlaku Batorego i wraz z zespołem budowli i urządzeń został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych. Rozporządzeniem Prezydenta RP z 25 kwietnia 2007 roku został uznany za pomnik historii. Kanał Augustowski włączony został w Europejski Szlak Tematyczny Transport i Komunikacja, będący częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

Długość kanału: 101 km, w tym 82 km w granicach Polski.

Kanał, oprócz śluz, których jest 18, tworzą:

rzeka Netta (w górnym biegu od źródła do jeziora Necko — Rospuda) — rzeka w północno-wschodniej Polsce, prawy dopływ Biebrzy, dł. 102 km, dorzecze 1336 km²; częściowo skanalizowana (Kanał Augustowski). Źródła w pobliżu jez. Rospuda, przepływa przez jez. Garbaś, Sumowo, Bolesty, Necko

rzeka Czarna Hańcza - jest największą rzeką Wigierskiego Parku Narodowego oraz jedną z ważniejszych rzek Suwalszczyzny.

Jeziora augustowskie - posiadają sporą ilość piaszczystych plaż i kąpielisk, co spowodowało umiejscowienie wielu ośrodków wypoczynkowych.

Od roku 2008, po odbudowaniu stopni wodnych od Kurzyńca do Niemnowa, kanał stał się ponownie żeglowny na całej swojej długości i odzyskał połączenie z rzeką Niemen.

Po kanale pływają statki Żeglugi Augustowskiej, które przewożą rocznie ok. 100 tys. pasażerów na kilku trasach (w tym najbardziej popularnej "Papieskiej": port w Augustowie - rzeka Netta - jezioro Necko - rzeka Klonownica - Jezioro Białe - śluza w Przewięzi - Jezioro Studzieniczne i powrót, którą na odcinku od Augustowa do Studzienicznej 9 czerwca 1999 r. w czasie 7 godzin płynął flagowym statkiem "Serwy" papież Jan Paweł II).

"Serwy" zwodowano w 1962 r. w Gdańsku; kolejny statek - "Sajno" - w 1960 r. (pływał on kiedyś po Wiśle jako "Świtezianka"), natomiast najmłodszego "Perkoza" w 1971r. Dwa pierwsze statki mieszczą 203 pasażerów, natomiast trzeci mieści na pokładzie 74 osoby.[7].

Przebieg kanału

Kanał Augustowski dzieli się na 2 odcinki:

zachodni - od połączenia z Biebrzą do śluzy Augustów (0,0 - 32,50 km)

wschodni - od śluzy Augustów do śluzy Niemnowo na Białorusi (32,50 - 101,20 km)

 

Śluzy pozwalają przenieść statki o:

15 m na odcinku od Biebrzy do Augustowa

41 m na odcinku od Augustowa do Niemna

 

A teraz klika słów o historii kanału.

Drogi wodne były kluczowe dla gospodarki wielu krajów przed rozwojem kolei w XIX wieku. W dobie rewolucji przemysłowej we wczesnych latach XIX wieku powstała konieczność szukania połączeń śródlądowych. Rozwój techniki inżynieryjnej na świecie spowodował budowanie kanałów, czyli sztucznych połączeń wodnych wykorzystujących istniejące naturalne cieki wodne.

W Królestwie Polskim po uzyskaniu dużej autonomii (rząd, parlament, wojsko), w latach 1815-1830 nastąpił intensywny rozwój przemysłu i ekspansja gospodarcza. Najpoważniejszym problemem stał się eksport towarów, spławianych Wisłą do Gdańska. Po wprowadzeniu przez Prusy w 1823 represyjnych ceł (opłaty na niektóre towary, np. żyto i jęczmień wzrosły sześciokrotnie, na owies trzynastokrotnie) minister skarbu Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki postanowił wybudować kanał żeglowny z pominięciem Pomorza. Roboty miały być wykonywane przez Polaków (dorzecza Wisły i Niemna) i Rosjan (dorzecza Niemna i Windawy) tzw. Kanał Windawski).

Kanał został zaprojektowany w 1824 przez gen. Ignacego Prądzyńskiego. Budowa rozpoczęła się w 1825 i prowadzona była przez Wojskowy Korpus Inżynierów. Pracami kierował początkowo Prądzyński (do 1826), później gen. Jan Chrzciciel de Grandville Malletski, Jan Paweł Lelewel (do 1830). Prace zostały przerwane z powodu wybuchu powstania listopadowego, a wojska rosyjskie budujące Kanał Windawski skierowano do walki z powstańcami.

Po klęsce powstania listopadowego Rosja zlikwidowała autonomię Królestwa Polskiego i w związku z tym zmieniła się koncepcja budowy kanału. W latach 1833-1839 zrealizowano go tylko na odcinku od Biebrzy do Niemna; budowę prowadził wówczas hydrotechnik Teodor Urbański. Wśród budowniczych Kanału byli m.in. Jerzy Arnold, Tadeusz Edward Bieliński, Michał Horain, Wojciech Korczakowski, Jan Paweł Lelewel, Feliks Pancer, August Szulz (Jussuf-aga).

 

Podsumowując. Kanał Augustowski to historia, przygoda, podróż.

Zapraszamy.